จีวร (อุตราสงค์)

   จีวร เป็นชื่อเรียกผ้าที่พระสงฆ์ใช้สอย ใช้เรียกทั้งผ้านุ่งผ้าห่ม เช่นคำว่า ไตรจีวร หมายถึงผ้า ๓ ผืน ซึ่งมีทั้งผ้านุ่งและผ้าห่ม จีวร เป็นปัจจัยหรือบริขารของพระสงฆ์อย่างหนึ่งในจำนวน ๔ อย่าง(ดูเรื่อง ปัจจัย)
คำว่า "จีวร"ยังใช้หมายถึงเฉพาะผ้าห่มของพระสงฆ์อย่างเดียวก็ได้
จีวร ที่ใช้ในความหมายว่าผ้าห่มอย่างเดียวมีชื่อเรียกเฉพาะว่า อุตราสงค์

อ้างอิง:
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ.๒๕๔๘

   จีวรของพระสงฆ์ ประกอบด้วยผ้า ที่ตัดเป็นสี่เหลี่ยมผืนเล็กๆ มาต่อกัน จึงมีลักษณะเป็นผ้าที่เศร้าหมองคือผู้อื่นมักไม่ต้องการไปตัดเย็บอีก เหมาะสมกับสมณะ ผ้าสี่เหลี่ยมผืนเล็ก ๆ ที่เย็บต่อกันนั้นปรากฏลวดลายเป็นลายคันนา ออกแบบโดยพระอานนท์ จีวรผืนหนึ่งมีขัณฑ์ไม่น้อยกว่า๕ขัณฑ์ เกินกว่านั้นใช้ได้แต่ต้องเป็น"ขัณฑ์ขอน(คี่)"ตามพระวินัย จีวรจะเป็นขัณฑ์ขอน อาทิเช่น ๕,๗,๙ ส่วนใหญ่จะนิยม ๙ ขัณฑ์ (ดูที่มาของการตัดเย็บจีวร) (ดูองค์ประกอบของจีวร)(ดูองค์ประกอบของจีวร ๙ ขัณฑ์)